Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia BHXH tự nguyện

Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia BHXH tự nguyện của người lao động trên địa bàn TP. Trà Vinh

Bảo hiểm xã hội (BHXH) ở nước ta là một trong những chính sách lớn trong hệ thống ASXH của Đảng và Nhà nước. Bên cạnh BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện có hiệu lực từ ngày 01/01/2008, mở ra cơ hội cho những NLĐ tự do tham gia đóng BHXH. Tham gia BHXH tự nguyện, NLĐ tự do có thu nhập thấp, không ổn định, sẽ được hưởng lương hưu, góp phần bảo đảm cuộc sống khi về già. Từ khi triển khai thực hiện BHXH tự nguyện năm 2008, tính đến cuối năm 2018, TP. Trà Vinh có 203 người tham gia, chiếm 0,34% tổng số người trong độ tuổi lao động, trong đó bao gồm những người đã có thời gian công tác tham gia BHXH bắt buộc muốn đóng thêm để đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí. Số này còn quá nhỏ so với tiềm năng và kỳ vọng của ngành chức năng. Nguyên nhân liên quan đến nhiều vấn đề, như: trình độ học vấn, nhận thức xã hội, việc làm bấp bênh, thu nhập thấp… Từ đó, NLĐ chưa xem BHXH là một nhu cầu cấp thiết.

KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH

Kết luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy, khi Nhận thức về ASXH tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 0,070 điểm. Nhân tố Thái độ của NLĐ tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 0,109 điểm. Hiểu biết về BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 0,061 điểm.

Nhân tố Thu nhập tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 0,151 điểm. Nhân tố Truyền thông tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 0,187 điểm. Nhân tố Chính sách BHXH tự nguyện tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ tăng lên 0,152 điểm. Nhân tố Nhận thức về ASXH tăng lên 1 và các nhân tố khác không thay đổi, thì quyết định tham gia BHXH

Đề xuất các hàm ý chính sách

Đối với nhân tố Truyền thông

BHXH các cấp phải phối hợp với các ngành chức năng, cơ quan báo chí, đài truyền hình, đài truyền thanh làm tốt công tác thông tin tuyên truyền để mọi người hiểu và tham gia BHXH tự nguyện, vì đối tượng của BHXH tự nguyện rất đa dạng, phần lớn trong số đó chưa từng tham gia BHXH bao giờ. Đặc biệt, phải vận động được nhiều người thay đổi tư duy chỉ lo việc trước mắt, mà không nghĩ đến tương lai, xem nhẹ việc tham gia BHXH tự nguyện để khi về già được hưởng lương hưu và hưởng quyền lợi chăm sóc sức khỏe từ BHYT.

BHXH Tỉnh cần có một đại lý chuyên về phát triển đối tượng BHXH tự nguyện và bưu điện là đơn vị có khả năng đáp ứng điều kiện đó.

Đối với nhân tố Chính sách BHXH tự nguyện

Đây là loại hình BHXH phi thương mại nhằm hỗ trợ cộng đồng nhất là những người có thu nhập thấp khi về già được hưởng trợ cấp một số tiền tương ứng và được hưởng sự chăm sóc y tế của Nhà nước. Dù đã tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia BHXH tự nguyện bằng cách đưa ra phương thức đóng BHXH tự nguyện đa dạng và phong phú (đóng hàng tháng, hàng quý, hàng năm, một lần cho nhiều năm), nhưng quyền lợi của người tham gia BHXH tự nguyện hiện nay chỉ có 2 chế độ hưu trí và tử tuất là chưa thỏa đáng. NLĐ cần có thêm sự lựa chọn quyền lợi phù hợp cho bản thân mình, chẳng hạn như: người phụ nữ quan tâm và muốn được hưởng chế độ thai sản; người giúp việc nhà muốn có chế độ ốm đau; người phụ hồ cần chế độ tai nạn lao động…

Đối với nhân tố Thu nhập

Cơ quan BHXH nên đề xuất, kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nghiên cứu giảm mức phí và đồng thời tăng mức hỗ trợ cho người tham gia BHXH tự nguyện, nhất là đối tượng khác không thuộc hộ gia đình nghèo, cận nghèo. Đây là một lực lượng lao động lớn tại TP. Trà Vinh nói riêng và tỉnh Trà Vinh nói chung, với mức thu nhập từ 4 triệu đồng đến dưới 8 triệu đồng. Họ không thuộc đối tượng nghèo, cận nghèo, nhưng lại có quyết định tham gia BHXH tự nguyện cao.

Ý thức trách nhiệm của NLĐ

Cần chú trọng hơn đối với những người ở độ tuổi từ 36-45 tuổi là độ tuổi chín chắn, có ý thức trách nhiệm với gia đình và có khả năng quyết định tham gia BHXH tự nguyện bằng nguồn thu nhập ổn định. Đặc biệt là nhóm hoạt động không chuyên trách không đủ điều kiện tham gia BHXH bắt buộc, thì việc tham gia BHXH tự nguyện được xem là một quyết định có ý nghĩa với bản thân và thể hiện có trách nhiệm với gia đình, cộng đồng, xã hội và Nhà nước.

Thái độ của người tham gia BHXH tự nguyện

Hiện nay, NLĐ có ý thức rõ ràng về trách nhiệm chăm lo cho bản thân khi về già bớt phụ thuộc vào con cháu như quan điểm truyền thống trước đây. Để phù hợp với xu thế đó, lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện sẽ có được một nguồn tài chính ổn định và được hưởng chính sách BHYT khi về già, tham gia BHXH tự nguyện còn là việc thể hiện trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và xã hội. Phải cải thiện các dịch vụ hỗ trợ và một chính sách hợp lý để họ nhận thấy mức phí tham gia BHXH tự nguyện là phù hợp với điều kiện, cũng như thu nhập của họ và lợi ích họ được hưởng nhiều hơn giá trị, mà họ đã bỏ ra.

Ảnh hưởng xã hội của BHXH tự nguyện

Trong xã hội hiện đại ngày nay, với thế mạnh của công nghệ thông tin, khi mà càng có nhiều người nhận thức được các vấn đề, cũng như tính thiết yếu của chính sách BHXH tự nguyện, thì tốc độ ảnh hưởng nhanh chóng của họ đến những người khác là một lợi thế to lớn. Bởi, nếu người thân trong gia đình hoặc những người đã và đang hưởng chế độ BHXH tự nguyện thỏa đáng, họ sẽ trở thành một kênh tuyên truyền hiệu quả đến những người thân, người dân tại địa phương. Đó chính là người biết cách truyền đạt và diễn giải vấn đề một cách gần gũi và dễ hiểu nhất.

Những cá nhân quan trọng có ảnh hưởng đến việc hình thành ý định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ có thể là gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, phương tiện truyền thông… Thái độ và sự quan tâm của họ đối với loại hình BHXH tự nguyện cũng góp phần ảnh hưởng đến quyết định tham gia của NLĐ với mức độ mạnh, yếu khác nhau, tùy thuộc vào mối quan hệ và sự quý trọng của NLĐ đối với nhóm người gây ảnh hưởng.

Nhận thức về an sinh xã hội

Tăng cường tuyên truyền vận động để NLĐ thấy được rủi ro xã hội có chiều hướng gia tăng cùng với

sự phát triển cuộc sống hiện đại và tham gia BHXH tự nguyện để tích lũy và lo cho tương lai của mình là điều cần thiết. BHXH tự nguyện là chính sách ASXH của Nhà nước phù hợp với NLĐ khi hết tuổi lao động. Cần quan tâm củng cố nhận thức về ASXH đối với nhóm nông dân, lao động phổ thông, vì nhóm người này ít được tiếp cận với chính sách của nhà nước, đặc biệt là khái niệm về ASXH, phải làm cho họ hiểu tham gia BHXH là điều cần thiết cho bản thân, cho gia đình, mang tính chia sẻ cộng đồng không nhằm mục đích kinh doanh.

Hiểu biết về BHXH tự nguyện

BHXH TP. Trà Vinh cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền đến NLĐ về chính sách BHXH tự nguyện và hướng dẫn cho họ về các thủ tục, cũng như các lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện là điều quan trọng để gia tăng số người đăng ký tham gia BHXH tự nguyện. Vì vậy, cơ quan BHXH cần đào tạo đội ngũ tuyên truyền có kỹ năng, kiến thức và chăm sóc tốt cho “khách hàng” nhằm tư vấn cho họ biết về chính sách, hiểu được các lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện sẽ đảm bảo cho cuộc sống của họ trong tương lai. Sự khác biệt về trình độ học vấn cho thấy nhóm trung học phổ thông có quyết định tham gia cao. Do đó, cần quan tâm làm tăng sự hiểu biết cho nhóm ở bậc tiểu học, trung học cơ sở bằng cách tiếp cận truyền đạt thông tin, để họ có một cái nhìn sâu sắc và thiện cảm hơn về chính sách BHXH tự nguyện.?

Tải liệu PDF tham khảo các nhân tố ảnh hưởng

 – FILE PDF

NGUYỄN HỒNG HÀ* NGUYỄN THỊ TRÚC LINH**

Tóm tắt: Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện của người lao động (NLĐ) trên địa bàn TP. Trà Vinh. Thông qua khảo sát 300 NLĐ trên địa bàn TP. Trà Vinh, sử dụng phương pháp hồi quy đa biến, nghiên cứu đã tìm ra được 09 nhân tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ trên địa bàn TP. Trà Vinh, như: Nhận thức về an sinh xã hội (ASXH); Thái độ của NLĐ; Hiểu biết về BHXH tự nguyện của NLĐ; Ảnh hưởng xã hội của BHXH tự nguyện; Thu nhập; Truyền thông; Chính sách BHXH tự nguyện; Ý thức sức khỏe khi về già; và Trách nhiệm đạo lý. Từ đó, đã đề xuất các hàm ý chính sách nâng cao sự tham gia BHXH tự nguyện của NLĐ thời gian tới trên địa bàn góp phần đảm bảo ASXH cho NLĐ khi đến tuổi nghỉ hưu.

Từ khóa: quyết định, BHXH tự nguyện, người lao động, TP. Trà Vinh, an sinh xã hội